آشنایی با انواع نمای تصویر برداری

هر تصویر یا نما، دارای میزان معینی انرژیه. اگه این تصاویر به صورت هوشمندانه‌ای پشت سر چیده بشن، این انرژی به درستی هدایت می‌شه. کارگردان باید برای هر نمای تصویری که انتخاب میکنه دقت زیادی داشته باشه و اگه کارگردانی اثر به خوبی انجام بشه، انرژی نماها به درستی به مخاطب منتقل شده و عکس‌العمل‌هایی که نویسنده و کارگردان انتظار دارن رو دریافت می‌کنن؛ در غیر این صورت ممکنه مخاطب خط روایت داستان رو گم کنه، کنش و واکنش‌ها را به خوبی حس نکرده و به راحتی از فیلم یا انیمیشن خسته بشه. در این مقاله قصد داریم تا به این سوالات جواب بدیم:

• نما چیست؟
• چند نوع نما داریم؟
• هر یک از نماها چه بار معنایی و مفهومی رو یدک می‌کشن؟

با دونستن این مطلب که پردازش نماها قبل از ساخت فیلم، در طراحی استوری بورد حائز اهمیته، بعد از یک مقدمه‌ی مهم، می‌ریم سراغ اصل مطلب.

 

دوربین جای راوی

یکی از بهترین جملاتی که در تعریف فیلم میشه گفت اینه: «فیلم زبانی است که برای داستان گفتن به کار می‌رود، و راویِ این داستان دوربین است». درسته که کارگردان داستان‌گوی نهایی به حساب میاد، اما زبانی که به کار می‌بره، زبان دوربینه.

کارگردان برای کار با دوربین 6 متغیر در اختیار داره. در هر شش مورد، ترکیب‌بندی درون کادر هم یک پارامتر تاثیرگذار  به حساب میاد:

1.  اندازه‌ی تصویر  (که بر مقیاس و میدان دید تصویر تاثیر داره)
2.  زاویه
3.  حرکت ( رو به پائین، رو به بالا، تعقیبی)
4.  عمق میدان (معمولی، فشرده، پرسپکتیودار، تاثیر گرفته از فاصله کانونی لنز و عدد دیافراگم)
5.  وضوح (سوژه درون کادر)
6.  سرعت (معمولی، سریع و کند)

در این مقاله و مقاله‌های بعدی به هر یک از این متغیرهای دوربین که الفبای زبان یک فیلم به حساب میان، جداگانه می‌پردازیم.

نمای تصویر برداری چیست؟

در مقاله‌ای قبل با فریم آشنا شدیم. نما، مجموعه‌ای از فریم‌هاست. در بین سینماگران، نما با اسم‌های دیگه‌ا‌ی مثل پلان و شات هم شناخته می‌شه. نما یک برداشت پیوسته‌ست از لحظه On شدن دوربین تا لحظه متوقف شدن. باید گفت نما، ساده‌ترین و اساسی‌ترین واحد ساختاری یک فیلم محسوب می‌شه که اندازه اون، روی اندازه تصویر و میدان دید تاثیرگذاره.

 

اندازه‌‌ی نمای تصویر

فرض کنید، دوربین به صورت قائمه و مستقیم از سوژه‌ای تصویر می‌گیره. بر اساس فاصله دوری و نزدیکی دوربین به آبجکت موردنظر، سه اندازه‌ی نمای اصلی بدست میاد: نمای دور، نمای متوسط و نمای نزدیک. هر کدوم از این اندازه نماها حاوی اطلاعاتی در خصوص شخصیت، محیط و عناصر صحنه هست؛ به عبارتی دارای یک بار معنایی منحصر به فردی هستند. مثلا از نمای دور انتظار نداریم حس و حال ترسی که از چشم‌های یک کاراکتر می‌باره رو به بیننده منتقل کنه. بلکه این وظیفه نمای نزدیک هست. نمای دور از فضا و محیط اطلاعاتی داره که با هدف معرفی برای بیننده تصویر می‌شه.

از طرفی دیگه، تجربه ثابت کرده که بدن انسان نقاط برش خاصی داره که در صورت رعایت اون‌ها، ترکیب‌بندی خوش‌آیندی به دست میاد؛ خواه یه نفر در کادر باشه یا چند نفر. این نقاط برش عبارتند از:

• زیر بغل
• زیر سینه
• زیر کمر
• زیر محل اتصال دو ران
• زیر زانو

در تصویر زیر، انواع اندازه‌ نما نشون داده شده که در مورد هر کدوم جداگانه صحبت می‌کنیم و در ادامه می‌بینیم که این نقاط برش در کدامیک از نماها مورد استفاده قرار می‌گیرند:

قد انسان شاخص اندازه‌گیری متداولی برای بیان اندازه نماست.

 

نمای بسیار باز  (Extreme Wide Shot)

نمای بسیار باز یا بسیار دور برای نشان دادن کاراکتر از فاصله‌ای دور، یا محیطی که صحنه در آن رخ میده به کار میره. به نمای بسیار باز در زبان لاتین Extreme Long Shot میگن که با علامت اختصاری (ELS) نشونش میدن. از این نما به طور اختصاصی برای معرفی محیط و فضای پیرامون صحنه استفاده می‌شه. حاوی اطلاعاتی در خصوص زمان و مکانه. البته گاهی خصوصیات فیزیکی یا روابط عاطفی کاراکتر نسبت به محیط و عناصر (اِلِمان‌های) موجود در فضا رو به تصویر می‌کشه. به طور کلی موارد استفاده از این نما رو در سه دسته می‌تونیم تقسیم کنیم:

الف- برای نشون دادن مکان و فضای کلی فیلم.

ب- برای ابهت دادن به مکانی مجلل و چشم‌نواز!

ج- جهت به تصویر کشیدن انزوا و گوشه‌گیری کاراکتر نسبت به محیط اطرافش؛ که نوعی حالت استعاری ایجاد می‌کنه.

در تصویر زیر از انیمیشن Ratatouille، نمایی بسیار باز از شهر پاریس رو مشاهده می‌کنیم که کاراکتر اصلی، یعنی موش سرآشپز، از بالای سقف داره بهش نگاه می‌کنه. بُعد عاطفی در این صحنه کشف پاریس و رستوران مشهور اونه که موش آرزوی دیدنش رو داشت. این صحنه در واقع پایه‌گذار یک سری از وقایع و شروعی برای ماجراجویی‌های شخصیت اول داستانه.

کاربرد نمای بسیار باز  (اکستریم واید) در انیمیشن موش سرآشپز (2007- پیکسار)

 

نمای باز  (Long/Far/Wide Shot)

به نمای باز، نمای Wide، Far و لانگ‌شات هم گفته می‌شه.در این نما، کاراکتر کاملا در محیط قابل رویت هست و جزئیات بیشتری از اون رو در صحنه می‌بینیم. اینجا کاراکتر همه قاب تصویر رو اشغال نمی‌کنه، بلکه در قسمتی از پلان قرار گرفته که تمرکز بیشتری نسبت به نمای بسیار باز روی اون وجود خواهد داشت. هر چند، عنصر غالب در این نما همچنان منظره و دورنماست، اما چیزی که در لانگ‌شات مهمه اینه که ما به خوبی محیط، کاراکتر و رابطه بینشون رو درک می‌کنیم.

نمای باز (لانگ شات) از شخصیت کان که در قطار بین شهری تنها مانده؛ نشان دادن رابطه ترس کاراکتر و واگن خالی هدف کارگردان از نمای باز بوده است- انیمه میرای (استودیو چیزو، ژاپن-2018)

 

غالبا در این نما، صحنه و جایگاه کاراکتر معیّن میشه. به همین خاطر، از این نما هم مثل نمای بسیار باز، می‌تونیم به عنوان نمای معرف (Establishing Shot) استفاده کنیم؛ البته اگه مقصود فقط نشون دادن کاراکتر باشه نه تفهیم ابهت و عظمت فضا. نمای معرف چیه؟ نمای معرف، اطلاعات کلی در مورد مکان یا اتفاق مدنظر، زمان، روز و وضعیت هوا ارائه می‌کنه. همچنین این نما می‌تونه حسی نسبت به داستان در ما ایجاد کنه؛ مثل آرامش، خطر یا حتی آرامش قبل از طوفان.

نمای معرف برای دادن اطلاعات از کمّ و کیف دنیای مردگان؛ انیمیشن کوکو (2017-پیکسار)

 

نمای کامل یا تمام قد (Full Shot)

در این نما، تصویر کاملی از کاراکتر وجود داره، به طوری که تقریبا تمام تمرکز قاب روی کاراکتر قرار گرفته. در فول‌شات، بیشترین تاکید بر روی اکشن، جنبش و فعالیت کاراکتر هست و حالت عاطفی کاراکتر در رده‌های بعدی اهمیت و توجه قرار می گیره.

همچنین، چون در این نما، بخش‌هایی از محیط اطراف هم قابل مشاهده‌ست، رابطه کاراکتر با همین مقدار از محیط هم باید مورد توجه کارگردان قرار بگیره.

نمای تمام قد (فول شات) از کاراکترهای هیکاپ و بی‌دندان؛ انیمیشن چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم؟ 2 (دریم ورکس-2014)

 

نمای متوسط یا مدیوم (Medium Shot)

نمای متوسط، اسمش روشه! یه چیزی بین نمای نزدیک و نمای دور. مدیوم‌شات یکی از پرکاربردترین قاب ها در ساخت فیلم‌هاست؛ چرا که به وسیله اون بر روی رفتار کاراکتر(ها) تمرکز می‌شه. در این نما تمام فضای اطراف بازیگر، مات و ناواضحه، مگه اینکه دلیل خاصی وجود داشته باشه که واضح به نظر بیاد. برای نمایش انسان، نمای متوسط ناحیه‌ی کمر به بالا رو پوشش میده؛ اینجاست که حرکات دست و نیم‌تنه مهم به نظر میاد. اصولا اگه چنین شاتی بدون همراهی با کلوزآپ برای نشون دادن برخی ری‌اکشن‌ها و ریزه‌کاری‌ها استفاده بشه، چندان اثرگذار نخواهد بود.

نمای متوسط (مدیوم شات) از شخصیت‌های انیمیشن ابری با احتمال بارش کوفته قلقلی 2 (سونی پیکچرز- 2013)

 

نمای نزدیک یا درشت (Close-up)

در نمای نزدیک یا همون کلوزآپ، بیشتر مساحت کادر تصویر از سر و صورت کاراکتر اشغال شده و اطلاعات محیط در اون کمه و مورد توجه نیست. در چنین نمایی، روی احساسات و واکنش‌های کاراکتر تاکید دراماتیکی قرار داره؛ به عبارتی ساده‌تر، نمای کلوزآپ نمای احساسات و عواطفه. کلوزآپ انواع مختلفی داره که میشه به کلوزآپ سر و شانه، مدیوم کلوزآپ، هد شات و اکستریم کلوزآپ اشاره کرد.

 در تلویزیون برخلاف سینما، به خاطر مختصات ویژه‌ و نمایشگر کوچکی که نسبت به پرده عریض سینما داره، به استفاده بیشتری از نمای کلوزآپ نیازه. البته برای استفاده بجا از کلوزآپ‌ها حتما باید کارگردان با در نظر گرفتن شات‌های بکار رفته قبلی و بعدی‌اش‌، درک و دلیل متقاعدکننده‌ای داشته باشه.

در سرتاسر انیمیشن بلند راتاتویی، نزدیک‌‌ترین قاب از موش سرآشپز همین تصویر است؛ که او را ناراحت، شکست‌خورده و مایوس نشان داده، زیرا درون صندوق عقب ماشین سرآشپز بدجنس در قفسی آهنی زندانی شده ا‌ست.

 

علاوه بر تصویر بالا، تصویر زیر هم هست. این نما  Remmy رو حین دزدی نشون میده که ناگهان محو تماشای برنامه آشپز موردعلاقه‌اش از تلویزیون سر جاش میخ میشه. احساسات موش سرآشپز در این صحنه (که در جریان فیلم روی چهره Zoom-in میشه)، به نوعی یک کلوزآپ رو ایجاد کرده. هر چند از نگاه دقیق‌تر می‌تونیم این کادر رو مدیوم کلوزآپ بدونیم.

با حرکت زوم‌این دوربین به سمت سر موش، نمای کلوزآپ ایجاد خواهد شد تا احساس شیفتگی او به خوبی نشان داده شود.

 

نمای بسیار نزدیک (Extreme Close-up)

مدل اغراق شده دیگری از نمای کلوزآپ وجود داره که در قالب نمای بسیار درشت یا بسیار نزدیک نشون داده می‌شه. این نما، بیشترین جزئیات از چهره کاراکتر، یعنی چشم‌ها و دهان رو در برمی‌گیره. در واقع با استفاده از نمای بسیار نزدیک، عملا به طور اغراق شده‌ای می‌خواهیم مخاطب رو کاملا متوجه عمق روحیات و عواطف کاراکتر کنیم.

برای نشون دادن احساسات در این نما، به نوعی پا در حریم شخصی کاراکتر میذاریم. میشه روی حالت و تغییرات اعضای صورت مثلا ابروها، چشم‌ها و … برای نشان دادن هدفی خاص تمرکز کرد؛ مثلا با استفاده از نمای اکستریم کلوزآپ از حرکت ناگهانی مردمک چشم‌ها به یک سو، می‌تونیم حالت توجه کاراکتر به چیزی مهم در فیلم رو نشون بدیم. هم‌زمان چشم‌های بیننده هم به دنبال همون چیزی می‌گرده که نمای اکستریم کلوزآپ اون رو نشون داد.

گاهی به نمای بسیار درشت از چشم‌ها، نمای ایتالیایی میگن. این لقب، از فیلم‌های وسترن-ایتالیایی سرجو لئونه اقتباس  شده.

تصویری از نمای بسیار نزدیک از چشم‌ها، معروف به نمای ایتالیایی- انیمیشن بِلال: نژاد جدید قهرمان (2015-امارات)

 

مدل دیگری از کلوزآپ نیز وجود داره که محدوده نما در آن، از بالای ابروها تا پائین لب های یک انسان رو در بر می‌گیره. به چنین شاتی، نمای چوکر (Choker) میگن. در این قاب، توجه مخاطب به طور افراطی معطوف به احساساتی خواهد شد که چهره بروز میده.

نمای Choker از شخصیت گرینچ که قابی از بالای ابروها تا پائین لب‌ها را در بر می‌گیرد. انیمیشن گرینچ (ایلومینیشن-2019)

 

نمونه‌ای دیگر از کاربرد نمای بسیار نزدیک در نشان دادن احساسات کاراکتر بوپی در انیمیشن داستان اسباب بازی 4 (پیکسار-2019)

 

 

سایر نماهای متداول

مدیوم لانگ‌شات یا نمای زانو (Knee Shot)

نمای زانو، مشخصاً از زانو به بالای قد یک کاراکتر رو در تصویر نشون میده. به اون مدیوم لانگ‌شات (مدیوم واید شات) هم گفته میشه. اولویت اول در این نما، کاراکتر و محیط در درجه دوم اهمیت قرار داره. این نما به نمای امریکایی یا هالیوودی هم مشهوره. علتش هم استفاده مکرر این نما در فیلم‌های سینمایی سال‌های 1930 تا 1940 بود. ادغام این نما با کمی زاویه دوربین، به شات معناهای مختلفی می‌تونه بده؛ مثلا اگه نمای زانو با زاویه پائین دوربین یک تصویر رو نشون بده، حس برتری و چیرگی کاراکتر به چشم میاد.

کاربرد نمای زانو و ترکیب آن با کمی زاویه پائین دوربین که به کاراکتر «Buzz»، حس چیرگی داده است. (انیمیشن داستان اسباب بازی 3-پیکسار-2010)

 

نمای کابوی (Cowboy shot)

نمای کابوی، یکی از نماهای متداول و از مدل‌های مدیوم شات‌ در تصویربرداری هست که از روی ران (فاصله بین زانو و لگن) تا بالای سر کاراکتر رو به تصویر می‌کشونه. علت معروف شدن این نما به «کابوی» استفاده زیاد از این کادر در فیلم‌های وسترن بود؛ زمانی که هفت‌تیرکش منتظره تا اسلحه‌ای که به کمرش آویزونه رو در بیاره. گاهی به این نما هم مثل نمای زانو، «نمای امریکایی» میگن.

چرا کارگردان‌ها از نمای کابوی استفاده می‌کنند؟
باید گفت ایده‌ی استفاده از این نما در فیلم‌های سینمایی برای این بود که بتونن بازیگر (کاراکتر) رو در حالتی حماسی و سرشار از اعتماد به نفس نشون بِدن. در عین حال، اندازه نما اونقدری نزدیک باشه که بازیِ حسّی بازیگر برای مخاطب قابل مشاهده باشه. یا احیانا اگه اکشن مهمی در اطراف ران بازیگر و ناحیه هم ارتفاع رخ داد، در قاب دوربین ثبت بشه.

حس اعتماد به نفس و قدرت در چهره و بازی کاراکتر بوپی به کمک نمای کابوی به خوبی به چشم می‌آید.

 

نمای مدیوم کلوزآپ

نمای مدیوم کلوزآپ، قابی بینِ نمای متوسط و نزدیک هست که میان قفسه سینه تا بالای سر کاراکتر رو در بر می‌گیره. این نما یکی از متداول‌ترین نماها برای تصویربرداری از پلان‌های محاوره‌ای و دیالوگ‌دار  محسوب میشه. برخی از مؤلفین، مدیوم کلوزآپ و کلوزآپ سر و شانه (Head & shoulder closeup) رو یکی می‌دونن. اما به صورت ریزبینانه اگه بخوایم نگاه کنیم کلوزآپ سر و شانه، از بالای سر تا پائین شانه‌‌ها رو در بر می‌گیره. به نوعی نسبت به مدیوم شات باعث تمرکز بیشتر بیننده روی میمیک چهره کاراکتر و حالت‌های احساسی او خواهد شد.

نمای مدیوم‌ کلوزآپ عاشقانه از دو کاراکتر اصلی در انیمه‌ی «لو، آن سوی دیوار»؛ (استودیو سانس سارو-ژاپن، 2017)

 

مدیوم کلوزآپ، معمول‌ترین نمای ترمیمی هست که قابلیت کات شدن به هر شات دیگری رو داره. مثلا وقتی قراره هدف خاصی القا بشه، می‌تونیم اون رو به هد شات یا کلوزآپ کات کنیم یا بالعکس. حتی میشه به آرومی دوربین رو به عقب حرکت (تراک) داد تا تمام قد کاراکتر در کادر جا بگیره.

 

نمای اینسرت یا میانی (Insert)

نمای میانی، لایی یا اینسرت معمولا نمایی نزدیک و درشت از آبجکت‌ها یا بخشی از بدن کاراکتره که کل کادر رو می‌پوشونه. نمای اینسرت، یک هدف داره و اون هم اینه که می‌خواد تمام حواس بیننده دقیقا روی یک چیز متمرکز باشه. حتی نمای اینسرت می‌تونه چیزی رو نمایش بده که مثلا سوژه از اون بی‌خبره. این نماها اغلب از زاویه دید کاراکتر نشون داده میشه؛ مثل دستی که کشویی رو باز می‌کنه و چیزی در میاره، یا نمای بسته‌ای از ساعت مچی که انگار چشم‌های کاراکتر داره ساعت رو چک می‌کنه. گاهی بین نماهای یک فیلم عدم تطابق فنی یا معنایی پیش میاد؛ اینجاست که تدوین‌گر می‌تونه از نمای میانی برای اصلاح این ناهماهنگی استفاده می‌کنه.

نمای اینسرت از لحظه رمزگشایی درب ترمیم‌شده اتاق «Boo» و ورود سالی‌وان که از زاویه دید مایک دیده می‌شود. انیمیشن کارخانه هیولاها (پیکسار-2001)

 

نمای متحرک (Moving shot)

در سینماتوگرافی، منظور از نمای متحرک، نمایی هست که دوربین در مقابل یک شیء ثابت یا متحرک، حرکت می‌کنه. حتما کاربرد نماهای متحرک رو در به تصویر کشیدن صحنه‌های اکشن بارها دیده‌اید. نمای متحرک یا دینامیک در مقابل نمای استاتیک قرار داره که در مقاله حرکت دوربین به اون اشاره خواهیم کرد.

نمایی دینامیک و پرتحرک از اسپایدرمن که از انیمیشن «مرد عنکبوتی: درون دنیای عنکبوتی» برداشت شده است. (سونی  پیکچرز- 2018)

 

نمای معکوس (Reverse Angle)

در نمای معکوس، دوربین نمایی خلاف جهت نمای قبلی خودش رو نشون میده. گاهی خیال میشه معکوس شدن نماهای مربوط به گفت و گو با استفاده از نمای معکوس و نمای روی شانه، قانون 180 درجه رو نقض می‌کنه؛ اما اینطور نیست. قانون 180 درجه شما رو ملزم می‌کنه جهت سوژه‌ی تصویری‌تون رو به سمت راست یا چپ نگه دارین، اما جلوی تغییر جایگاه دوربین رو نمی‌گیره.

نماهای معکوس در انیمیشن پا کوچولو (2018-برادران وارنر) ، برای نشان دادن شخصیت Migo  و پدرش در پلانی محاوره‌ای که از نمای روی شانه استفاده شده است.

 

در نماهای معکوس، ارتفاع دوربین در نحوه آرایش صحنه موثر هست. در یک صحنه مکالمه محور، ارتفاع دوربین هم‌سطح چشم بازیگری که نشسته یا ایستاده، تنظیم میشه. اگه یک کاراکتر ایستاده و دیگری نشسته باشه، میشه ارتفاع دوربین رو در نماهای معکوس تغییر داد تا با قد مختلف دو بازیگر جور در بیاد.

 

انواع قاب‌بندی نمای تصویر

برای فیلم‌سازان و تصویربرداران، مهم‌ترین نکته موقع قاب‌بندی، تعداد شخصیت‌های حاضر در شات‌های شما، رابطه و بازی فیزیکی اون‌ها با همدیگه و با دوربین هست.

قاب‌بندی شات دوربین (Camera shot framing) هنر و دانش جانمایی سوژه‌ها در شات‌هاست. نماهای دوربین همه‌ی اون چیزیه که از ترکیب (کمپوزیت) بدست میاد. با ترکیب‌بندی درست تصویر، نیازی به حرکات زائد و بی‌خودی دوربین و اشاره کردن به سمت سوژه نیست!

بسته به اینکه کارگردان چجوری شخصیت‌های یک پلان رو بچینه، کار دوربین هم باید تنظیم بشه. در این جا به برخی از متداول‌ترین قاب‌بندی نماها اشاره خواهیم کرد:

نمای یک نفره

وقتی از یک سوژه در شات، تصویربرداری می‌کنین، در واقع یک سینگل‌شات یا نمای تک نفره دارید. نماهای تک نفره رو هر طوری که دلتون می‌خواد (مثلا با استفاده از نماهایی که در بالا پیشنهاد شده) و در هر ابعادی می‌تونید قاب‌بندی کنید؛ مادامی که فقط یک کاراکتر برجسته درون کادر مشاهده بشه. در این جا منظور از کاراکتر برجسته یعنی اینکه: گاهی پیش میاد در «نمای از روی شانه» سر و کله‌ی یک شخصیت دیگه هم در تصویر پیدا بشه. در این حالت باز هم سینگل‌شات داریم، اما کاراکتر جلویی که نزدیک لنز و پشت به دوربین قرار گرفته، کاراکتر برجسته نیست.

نمای سینگل‌شات از شخصیت آنگ در مجموعه انیمیشنی آواتار: آخرین بادافزار (استودیو نیکلودئون؛ 79-1977)

 

نکته: به نمایی که در اون بخش‌هایی از اعضای بدن مثل شانه، سر، دست، پا و کمرِ یک کاراکتر دیگه وارد فریم یک نما شده (مثل نمای از روی شانه، ….)، اصطلاحا شات کثیف یا Dirty shot گفته میشه. گاهی بعضی کارگردان‌ها از این تکنیک برای نشون دادن فاصله بین دو بازیگر استفاده می‌کنن. در ضمن شات کثیف، می‌تونه یک نفره، دو نفره و هر چند نفره باشه!

شات کثیف، نمایی است که در آن بخشی از اعضای بدن یک کاراکتر درون کادر تصویر قابل مشاهده باشد.

 

 نمای دو نفره

نمایی که در اون دو کاراکتر حضور دارند. نمای دو نفره انواع مختلفی داره؛ دو بازیگر می‌تونن در یک ردیف باشن، یکی جلو و یکی عقب‌تر ایستاده باشه و انواع حالت‌های دیگه مثل نمای دو نفره کلاسیک، نمای دونفره امریکایی، دو نفره عریض و غیره.

نمای کلوزآپ دونفره برای نشان دادن احساسات دو کاراکتر اسکار و موفاسا در انیمیشن دوبعدی شیرشاه (دیزنی، 1994)

 

کاربرد دیگری از نمای کلوزآپ دونفره در انیمیشن سه‌بعدی وال-ای (پیکسار، 2008)

 

نمای سه نفره 

نماهای سه نفره، سه بازیگر را در یک قاب نمایش میدن. نماهای سه‌ نفره در فیلم‌های ماجراجویی (هری‌پاتر) و هر فیلمی که کاراکترها به صورت گروهی هستند (لاک‌پشت‌های نینجا)، خیلی پرکاربرد و با اهمیت‌اند.

نمای باز سه نفره از عروسک‌ها که در یک شهربازی گیر افتاده‌اند. (داستان اسباب‌بازی 4)

 

نمای فول شات سه نفره که در انیمیشن شیرشاه استفاده شده است.

نمای از روی شانه (OTS)

نمای از روی شانه یکی از متداول‌ترین نماها در هر فیلمی است. در این نما، دوربین در حالتی قرار می‌گیره که پشت سر کاراکتر رو پوشش بده. بیننده زاویه‌ای که شامل بخشی از شانه و یا پشت سر کاراکتر می‌شه رو هم می‌تونه مشاهده کنه. علاوه بر این، می‌تونه اون چیزی رو که کاراکتر بهش نگاه می‌کنه یا با او حرف می‌زنه رو ببینه. بسیاری از نماهای مربوط به دیالوگ دو نفره رو با استفاده از نمای روی شانه و نمای معکوس نشون میدن. نمای معکوس، دوربین رو در جهت عکس نمای قبلی خودش قرار میده، که بالاتر در نمای معکوس به اون پرداختیم.

نمای از روی شانه حتی در  انیمیشن‌هایی که کاراکتر انسانی ندارند، از جایی معادلِ شانه اجرا می‌شود؛ مانند گوشه‌ی کاپوت در انیمیشن ماشین‌ها(II) (پیکسار، 2011)

 

 نمای از بالای باسن (Over-The-Hip Shot)

نمای از بالای باسن هم مشابه نمای از روی شانه‌ست که در اون دوربین هم ارتفاع باسن بازیگر جلویی تنظیم شده و فوکوس مناسبی روی سوژه اصلی صحنه که در روبرو قرار داره، انجام میشه. ممکنه فرق چندانی بین این نما با نمای از روی شانه احساس نکنید، اما وقتی در صحنه‌ای، یک بازیگر ایستاده و دیگری نشسته و یا زانو زده باشه و هر نوع حالتی که سوژه‌ها رو در موقعیتی غیر هم‌تراز قرار بده، اون وقت اهمیت این نما روشن خواهد شد.

نمای از بالای باسن در مواقعی که اختلاف ارتفاع بین دو کاراکتر زیاد است دیده می‌شود. انیمیشن زوتوپیا (دیزنی- 2016)

 

نمای دید (POV)

وقتی در فیلم یا انیمیشن، کاراکتر به چیزی زل زده، حس کنجکاوی مخاطب بیدار میشه. بنابراین حق اوست که بهش نشون بدیم کاراکتر ما به چه چیزی نگاه انداخته بود. انگار که از زاویه دید کاراکتر می‌‌بینیمش. به این نما، نمای point of view یا نمای دید میگن. اهمیت زیادی داره که ابتدا به مخاطب نشون بدیم کاراکتر به چه سمتی نگاه یا توجه می‌کنه و بعد با استفاده از این نوع زاویه دوربین، نشون بدیم که چی می‌بینه. در غیر این صورت، مخاطب با نوعی سردرگمی مواجه خواهد شد. پس به طور کلی نمای POV معمولا در بین دو نمای دیگر ساندویچ شده:

• نمایی از دوربین که یک کاراکتر به سمت چیزی نگاه می‌کنه
• فیلم، به نمای دید کاراکتر کات می‌خوره
• به قابی از کاراکتر باز می‌گردیم تا عکس‌العمل او را ببینیم.

همانطور که مشاهده می کنید، در تصویر زیر از انیمیشن “دایناسور خوب” ابتدا پسرک گمشده صدایی می شنود و متوجه آن صدا به دوردست خیره می شود. سپس بلافاصله در نمای بعدی یک انسان اولیه را مشاهده می کنیم که از آن سوی تپه زوزه می کشد.

نمای واکنش یا عکس‌العمل (Reaction shot)

نمای واکنش، نمایی هست که از صحنه اصلی کات می‌خوره تا واکنش یک کاراکتر رو نسبت به اون اتفاق ببینیم. نمای عکس‌العمل معمولا نشون دهنده‌ی احساسات و تغییرات چهره بازیگره؛ که غالبا به صورت یک نمای کلوزآپ نمایش داده میشه. از دیگر ویژگی‌های متداول در این نماها، بدون دیالوگ‌ بودن اونهاست. البته این قانون همیشگی نیست و گاهی ممکنه دیالوگ هم داشته باشه. هدف اصلی از نمای واکنش، نشون دادن عکس‌العمل عاطفی به اکشنی هست که در همون لحظه رخ داده، یا پاسخی هست به دیالوگ یه کاراکتر دیگه‌ که در صحنه حاضره.

در مثال نمای POV دیدیم که پسرک گمشده، به یک انسان اولیه خیره شده؛ حالا اولین نما بعد از تمام شدن نمای دید، نمای واکنش هست. در نمای عکس العمل اون (تصویر بالا)، قابی بسته‌تر از پسرک می‌بینیم که واکنش‌اش، همان خیره ماندن به روبرو و بعد بو کشیدن و زوزه کشیدنه.

 

در این مقاله سعی کردیم شما رو با اغلب نماهای اصلی در ساخت فیلم و انیمیشن آشنا کنیم. در بخش بعدی از سری مقالات مبانی سینما، به بررسی زاویه‌های مختلف دوربین خواهیم پرداخت.

 

 

استوری بورد اولین مرحله‌ای ایست که متن به تصویر تبدیل میشه. درست جایی که تصورات ذهنی روی کاغذ میاد تا کم کم شکل و شمایل فیلم به خودش بگیره. درک درست از اصول داستانگویی و روایت تصویری مهم‌ترین ویژگی یک طراح استوری بورده. در دوره آموزشی مبانی استوری بورد نوشیکا با اصول فیلم‌سازی بیشتر آشنا میشید و گام به گام مراحل طراحی استوری بورد از فیلمنامه تا ساخت انیمیاتیک را می‌آموزید. دوره‌های مهارتی نوشیکا به شما کمک می‌کنه تا مهارت‌های ساخت انیمیشن را درست و اصولی یاد بگیرید.

 

وقتی اینجایی یه معنی بیشتر نمی تونه داشته باشه یعنی تو هم مثل ما عاشق انیمیشن و انیمیشن‌سازی هستی و اول راهی، اما نمی دونی از کجا باید شروع کنی؟ ما برای شما یه مقاله ویژه آماده کردیم و سعی کردیم به تمام سوالات شما درباره انیمیشن و یادگیری انیمیشن توضیح بدیم.
یعنی برای انیمیشن‌ساز شدن فقط یک کلیک فاصله داری!
تنها کاری که باید بکنی اینه که روی شروع کلیک کنی