روش های مختلفی برای تولید انیمیشن وجود دارد. در انیمیشن های معمولی از نقاشی ها و طراحی هایی که با دست کشیده شده اند استفاده می شود. و یا در انیمیشن های کامپیوتری از تصاویر و مدل های شبیه سازی شده استفاده می کنند. استاپ موشن یکی دیگر از روش های انیمیشن سازی است. در این روش به جای به حرکت در آوردن نقاشی ها اجسام ثابت واقعی را به حرکت می آورند. برای تولید استاپ موشن از جسم مورد نظر تصویری تهیه می کنند و سپس اندکی آن را جابجا کرده و دوباره تصویر برداری می کنند. در انتها با در کنار هم قرار دادن این تصاویر توهم حرکت و زنده بودن ایجاد می شود.

استاپ موشن هنری به قدمت سینما

استاپ موشن همزمان با صنعت فیلم سازی بوجود آمد. فیلم ساز ها راهی برای به حرکت در آوردن اجسام نیاز داشتند و این تکنیک راه حل خوبی برای این کار بود. اولین بار استوارت بلکتون و آلبرت اسمیت این تکنیک را برای زنده کردن یک سیرک عروسکی در فیلم Humpty Dumpty Circus محصول 1897 مورد استفاده قرار دادند.

تا سال ها از این تکنیک برای ساخت جلوه های ویژه در فیلم های سینمایی استفاده می شد. صحنه هایی که در واقعیت امکان ساخت آن وجود نداشت یا به هر دلیل دیگری با استفاده از این روش ساخته می شدند. فیلم هایی نظیر دنیای گمشده (The Lost World) محصول 1925 و کینگ کونگ (King Kong) محصول 1933 از قدیمی ترین مواردی هستند که در ساخت آن ها از استاپ موشن استفاده شده است.

در دهه ی هشتاد میلادی بازار فیلم های عملی تخیلی رونق گرفته بود. و فیلم ساز ها از روش های مختلف برای به تصویر کشیدن داستان های جذاب و غیر معمول خود استفاده می کردند. و با توجه به سابقه ی قبلی، استاپ موشن یکی از روش هایی بود در فیلم های درخشان این دوره مورد استفاده قرار گرفت. در بین این فیلم ها نام های درخشانی مانند سه گانه جنگ ستارگان (Star Wars) ، نابودگر (The Terminator) محصول 1984 و پلیس آهنی (Robocop) محصول 1987 قرار دارند.

استاپ موشن در دنیای کودکان

در ابتدای دهه ی شصت میلادی زمانی بود که ساخت فیلم ها و مجموعه های استاپ موشنی آغاز شد. و تا به امروز به یکی از محبوب ترین سبک های انیمیشنی تبدیل شده است. از محبوب ترین و موفق ترین مجموعه های استاپ موشن می توان به پت و مت (Pat & Mat) ، والاس و گرومیت (Wallace and Gromit) و بره ناقلا (Shaun the Sheep) اشاره کرد.

حتی محبوبیت و موفقیت های این مجموعه ها باعث شد فیلم های بلند استاپ موشنی ساخته شود. و به فروش قابل توجهی در گیشه دست پیدا کنند. نیک پارک خالق مجموعه های والاس و گرومیت و بره ناقلا یکی از موفق ترین فیلم سازهای این سبک است او چهار بار موفق به دریافت جایزه اسکار شد. فیلم والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوش‌نما (Wallace & Gromit: The Curse of the Were-Rabbit) او که در سال 2005 منتشر شد. تنها فیلم استاپ موشنی است توانسته برنده جایزه ی اسکار بهترین انیمیشن بلند سینمایی شود. فرار مرغی (Chicken Run) یکی دیگر از آثار موفق و تحسین شده او می باشد که در سال 2000 روانه سینما ها شد.

هنری سیلیک یکی دیگر از نام های شناخته شده در این زمینه است او خالق آثاری همچون کابوس قبل از کریسمس (The Nightmare Before Christmas) محصول 1993، جمیز و هلوی غول پیکر (James and the Giant Peach) محصول 1996 و کورالاین (Coraline) محصول 2002 است. و در ساخت فیلم آقای فاکس شگفت انگیز (Fantastic Mr. Fox) محصول 2009 با وس اندرسون همکاری کرد.

تیم برتون فیلم ساز نام آشنای هالیوودی نیز فیلم های موفقی در این زمینه داشته است. او که با تولید فیلم های کابوس قبل از کریسمس و جیمز و هلو غول پیکر با سیلیک همکاری کرده بود. اولین فیلم استاپ موشن خود را در سال 2005 با نام عروس مرده (Corpse Bride) تولید کرد. فرانک وینی (Frankenweenie) دیگر اثر استاپ موشنی این هنرمند بود که در سال 2012 تولید شد و توانست نقد های مثبتی دریافت کند.

از دیگر آثار موفق استاپ موشنی که در سال های اخیر تولید شده اند می توان به بر آب رفته (2006)، پارانورمن (2012)، دزدان دریایی! گروهی از ناجورها (2012)، غول های جعبه ای (2014)، کوبو و دو تار (2016) و جزیره ی سگ ها (2018) اشاره کرد.

انواع استاپ موشن

استاپ موشن انواع متفاوتی دارد که تفاوت آن ها در اجسام مورد استفاده ی آن است. در این تکنیک معمولا از اجسامی استفاده می شود که به راحتی بتوان آن را تغییر داد و بتواند حالت های متفاوت را به خود بگیرد.

1 . انیمیشن عروسکی (Puppet Animation)

در این نوع استاپ موشن از عروسک هایی با مفصل های متحرک استفاده می شود. و در محیط هایی که متناسب با آن ها ساخته شده قرار می گیرند. بر خلاف انیمیشن مدل که معمولا در محیط واقعی تولید می شود. برای محکم تر شدن این عروسک ها در درون آن ها اسکلت هایی قرار می دهند. و این کار باعث می شود تا بتوانند حالت های خود را  حفط کنند.

معمولا چند عروسک از یک شخصیت وجود دارد و برای نما های متفاوت از آن ها استفاده می شود. تا مجبور نباشند هر بار آن ها را تغییر دهند.

 2 . انیمیشن خمیری (Clay Animation)

انیمیشن های خمیری بسیار شبیه  انیمیشن های عروسکی هستند. تنها تفاوت ان ها استفاده از مواد شکل پذیری مانند خمیر، گِل و … است. و مانند آن ها از اسکلت محکمی برای افزایش استحکام و حفظ حالت هایشان استفاده می کنند. این عروسک ها هم در چند نسخه ی متفاوت وجود دارند. که برای حالت های چهره ی متفاوت از آن ها استفاده می شود.

3 . انیمیشن مدل (Model Animation)

انیمیشن های مدل در واقع بخشی از یک فیلم سینمایی با بازیگران واقعی هستند. و همان طور که در بخش اول اشاره کردیم انیمیشن های مدل معمولا در دنیا واقعی ساخته می شوند. در بعضی از فیلم ها نیاز به جلوه های ویژه ی خاصی است برای ساخت آن از تکنیک استاپ موشن استفاده می شود. در گذشته که نفوذ جلوه های ویژه کامپیوتری به این اندازه نبود. از این روش بیشتر استفاده می شد. ولی رفته رفته با افزایش قدرت جلوه های ویژه کامپیوتری استفاده از این روش کمتر شده است.

4 . انیمیشن کات اوت (Cutout Animation)

 یکی دیگر از انواع متفاوت استاپ موشن، انیمیشن های کات اوت هستند. آن ها از تکه های بریده شده کاغذ یا پارچه که بر روی یک پس زمینه قرار دارند، درست می شوند. برخلاف مورد های قبلی این انیمیشن های کات اوت در فضای دو بعدی قرار دارند. سیلوئت انیمیشن (Silhouette Animation) گونه ای خاص از انیمیشن کات اوت است که در آن شخصیت ها به شکل سایه هایی هستند. که در حالت نیم رخ قرار گرفته اند.

5 . انیمیشن اشیا (Object Animation)

در انیمیشن اشیا از لوازم و وسایل واقعی به جای استفاده از مدل ها و عروسک های ساختگی استفاده می شود. طیف وسیعی از لوازم مختلف در این انیمیشن ها مورد استفاده قرار می گیرد. از لوازم خانگی معمولی گرفته تا اسباب بازی و مدل های عروسکی. حتی از تصاویر و المان های گرافیکی مانند تصاویر مجلات و یا تکه های روزنامه  ممکن است در آن ها استفاده شود که به آن انیمیشن گرافیکی (Graphic Animation) گفته می شود.

6 . پیکسلیشن (Pixilation)

بر خلاف تمام موارد قبلی کاراکتر های این نوع از استاپ موشن انسان های واقعی هستند. معمولا از این روش در ساخت فضا ها و داستان های سورئال استفاده می شود. داستان هایی که در فیلم های معمولی امکان ساخت آن فراهم نیست.

نرم افزار های ساخت استاپ موشن

1 . استاپ موشن پرو (Stop Motion Pro Eclipse)

نرم افزار استاپ موشن پرو یک نرم افزار فوق العاده برای ساخت استاپ موشن است. یکی از ویژگی های مثبت این نرم افزار اتصال راحت آن با دوربین یا وب کم سیستم شما است. شما با استفاده از این قابلیت می توانید در محیط نرم افزار از صحنه های خود عکس گرفته و در همان جا با عکس ها کار کنید و نیاز به انتقال دوباره آن ها ندارید.

همچنین می توانید از قابلیت مارکر برای ثبت موقعیت کاراکتر ها استفاده کنید. با استفاده از این ابزار شما قادر خواهید بود تا حرکت های هر کاراکتر را مشخص کرده و طبق آن انجام دهید. این نرم افزار توانایی پخش با سرعت 30 فریم بر ثانیه را دارد و هم زمان با پخش می تواند صدا را هم ضبط کند. همچنین از قابلیت لیپ سینک پشتیبانی می کند. نرم افزار استاپ موشن پرو ابزار های پرکاربرد دیگری برای کنترل دوربین ها و تصاویر در اختیار شما قرار می دهد که می تواند در پروژه های طولانی به شما کمک زیادی بکند.

2 . دراگون فریم (Dragon Frame)

دراگون فریم یک ابزار قدرتمند برای ساخت استاپ موشن به شمار می رود. که با کمک آن شما می توانید تصاویر و صحنه های خیره کننده ای را خلق کنید. جعبه ابزار حرفه ای این نرم افزار به شما کمک می کند تا تصاویر را به حرکت در بیاورید. با نرم افزار دراگون فریم می توانید با دقت بیشتر تصویر برداری کرده، جانمایی و نورپردازی کنید. و با استفاده از ابزار پیشرفته ی آن به ویرایش تصاویر بپردازید.

همچنین قابلیت اضافه کردن صدا و ویرایش آن در این نرم افزار در اختیار شما قرار دارد. از دیگر ویژگی های نرم افزار دراگون فریم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خط زمانی (Timeline): شما می توانید با کمک این نرم افزار با یک درگ ساده زمانبندی تصاویر را تنظیم کنید. همین طور قابلیت بازسازی سکانس ها و بازیابی تصاویر پاک شده را در اختیار شما قرار می دهد.
• ابزار طراحی (Drawing tools): ابزار طراحی که در این نرم افزار تعبیه شده براساس تصویر وکتوری عمل می کنند. و شما با کمک آن می توانید کنترل بیشتری بر روی انیمیشن خود داشته باشید.
• یک ابزار کنترل رنگ هم به شما در مقایسه و تنظیم هر فریم کمک می کند.

در یک جمله باید گفت دراگون فریم یک نرم افزار کامل برای افرادی است می خواهند به صورت حرفه ای در زمینه استاپ موشن فعالیت کنند.

3 . ای کیت مووی (iKITMovie)

اگر شما به دنبال ساخت انیمیشن های لگویی یا خمیری باشید با کمک این نرم افزار به راحتی خواهید توانست این کار را انجام دهید. یکی از خصوصیاتی که ای کیت مووی را از دیگر نرم افزار های ساخت استاپ موشن متمایز می کند قابل استفاده بودن برای هر فردی در هر سنی است. این نرم افزار به گونه ای طراحی شده که حتی کودکان و نوجوانان به راحتی می توانند با آن کار کنند.

بیش 2200 افکت صوتی و موزیک پس زمینه به طور پیش فرض در این نرم افزار قرار دارد و شما می توانید در ساخت انیمیشن های خود از آن ها استفاده کنید. از دیگر قابلیت های این نرم افزار کار با پرده سبز است. پرده سبز یکی از تکنیک های محبوب میان سازندگان استاپ موشن برای ایجاد تصاویر پس زمینه است. و شما به کمک این نرم افزار خواهید توانست از این تکنیک استفاده کنید.

اگه شما هم در ابتدای راه انیمیشن سازی هستید، استاپ موشن می تونه گزینه مناسبی برای شما باشه. چون هم نیاز به سیستم کامپیوتری قوی نداره و هم با هر وسیله‌ای که دم دستتون دارید می تونید شروع به ساخت انیمیشن کنید و ایده های خلاقانه خودتون رو به نمایش در بیارید. دوره آموزشی انیمیشن سازی با تکنیک استاپ موشن نوشیکا همراه شماست و گام به گام مراحل ساخت استاپ موشن و نکات ضروریه و مهم این تکنیک انیمیشن سازی رو در طول یک پروؤه واقعی بهتون آموزش میده.

وقتی اینجایی یه معنی بیشتر نمی تونه داشته باشه یعنی تو هم مثل ما عاشق انیمیشن و انیمیشن‌سازی هستی و اول راهی، اما نمی دونی از کجا باید شروع کنی؟ ما برای شما یه مقاله ویژه آماده کردیم و سعی کردیم به تمام سوالات شما درباره انیمیشن و یادگیری انیمیشن توضیح بدیم.
یعنی برای انیمیشن‌ساز شدن فقط یک کلیک فاصله داری!
تنها کاری که باید بکنی اینه که روی شروع کلیک کنی